Ασπρόπυργος
Ο Ασπρόπυργος αποτελεί τοπική κοινότητα του Δήμου Καρπενησίου. Απέχει 35 χλμ. από το Καρπενήσι και 11 χλμ. από τον Προυσό. Βρίσκεται σε μέσο υψόμετρο 880 μέτρων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 153 κατοίκους. Το χειμώνα οι κάτοικοι είναι πολύ λιγότεροι, ενώ το καλοκαίρι σφύζει από ζωή, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα ορεινά χωριά της χώρας μας.
Ο Ασπρόπυργος οφείλει την ονομασία του στο βουνό Πύργος, στις πλαγιές του οποίου κτίστηκε από πρόσφυγες της Ηλείας, όπως λέγεται, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Παλιότερα ονομαζόταν Ανδράνοβα, τοπωνύμιο σλαβικής προέλευσης. Αποτελείται από δύο κύριες συνοικίες, τον «Πέρα» και τον «Δώθε Μαχαλά», καθώς και από τους συνοικισμούς Βρυσούλα (πρώην Αμπέλια), Παρηγόρης και Βελωτούλα.
Έχει δύο ναούς, τον καθεδρικό του Αγίου Νικολάου (1880) και της Γεννήσεως της Θεοτόκου (1908), που λειτουργούν εκ περιτροπής και παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική τους, την ξυλόγλυπτη διακόσμηση και την εικονογράφησή τους. Στο συνοικισμό Βελωτούλα υπάρχει το ναΐδριο της Ζωοδόχου Πηγής – «κόσμημα» της περιοχής – ιδιαιτέρως αξιόλογο για την αρχιτεκτονική και την ιστορία του, κτίσμα της προεπαναστατικής περιόδου (1791). Τα εξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Κωνσταντίνου μέσα στο δάσος, στην περιοχή Πόλεμος, αποτελούν πόλο έλξης για τους ευσεβείς, τους περιπατητές και τους φυσιολάτρες.
Ο Ασπρόπυργος αποτελεί τη γενέτειρα του Αγίου Ρωμανού, νέου οσιομάρτυρα, ο οποίος αποκεφαλίστηκε από τους Τούρκους στην Κωνσταντινούπολη το έτος 1694. Ναός προς τιμήν του έχει οικοδομηθεί στα ΒΔ του χωριού με δαπάνη ευσεβών χωριανών (1995). Η μνήμη του τιμάται στις 16 Φεβρουαρίου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Λαογραφικό Μουσείο Ασπροπύργου, που κτίστηκε με μέριμνα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ασπροπυργιωτών «Ο Άγιος Γεώργιος» και ομογενών, και εγκαινιάστηκε το 2016.
Ο Σύλλογος εκδίδει από εικοσαετίας το τριμηνιαίο περιοδικό «Η Έκφραση των Ασπροπυργιωτών». Κορυφαίο γεγονός της δράσης του Συλλόγου αποτελούν οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο χωριό κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο.
Δυο βαθύσκιες πλατείες, παραδοσιακές βρύσες, πλούσια βλάστηση και πανέμορφη θέα κάνουν τον Ασπρόπυργο ελκυστικό προορισμό και προσφέρουν αναψυχή στους περαστικούς που έχουν ως προορισμό τη λίμνη των Κρεμαστών, από την οποία απέχει 15 χλμ.
Περισσότερα στο: www.aspropirgos.gr
Καστανιά
ή Καστανέα
Ένα ορεινό χωριό, χτισμένο στην πλαγιά του Παναιτωλικού όρους σε υψόμετρο 900 m (περίπου). 300 οι κάτοικοι το καλοκαίρι (κυρίως παραθεριστές) & 35 περίπου οι μόνιμοι τον χειμώνα. Απέχει 45 χλμ. από την πρωτεύουσα του Νομού, το Καρπενήσι.
Αναγνωρίστηκε αρχικά ως Κοινότητα το έτος 1912, στα βυζαντινά χρόνια βρισκόταν σε οροπέδιο στη θέση Λακκώματα και ονομαζόταν ‘’Άγιος Δημήτριος’’.
Ήταν η γενέτειρα του σημαντικού Αγιορείτη πνευματικού Ιερομόναχου Κυρίλλου Καστανοφύλλη, ο οποίος το 1815 εγκαταστάθηκε ως Ηγούμενος στη μονή Προυσού, την αναγέννησε και τις προσέδωσε την αρχαία αίγλη.
Έξι χλμ. ΝΔ. της Καστανιάς, βρίσκεται η “Αποκλείστρα”. Ένα φυσικό οχυρό που φιλοξένησε ανθρώπους και κυρίως γυναικόπαιδα στα χρόνια της επανάστασης του 1821 (από το Μεσολόγγι, το Αγρίνιο και την ευρύτερη περιοχή της Δυτ. Ελλάδος).
Στο χωριό υπάρχουν 8 εκκλησίες. Σημαντικότερη και παλαιότερη εξ αυτών, η ιστορική εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η οποία πλέον έχει εγκαταλειφθεί και οδεύει προς κατάρρευση.
Οι οικισμοί της Καστανιάς: Λιναράκι, Καστανούλα, Γούρνες, Σκαγκαριά Παλιοχώρι, Κήποι, Κακαβάκι, Παλιόστανη.
Πρόδρομος
ή παλαιότερα “Κόπραινα”
Απέχει 52 χλμ. από την πρωτεύουσα του Νομού, το Καρπενήσι και 7 χλμ. από την Καστανιά.
Η ονομασία προήλθε από την παλαιά ιστορική εκκλησία του χωριού, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Στο προαύλιό της γίνεται στις 29 Αυγούστου το ωραιότερο, ημερήσιο και νηστίσιμο πανηγύρι της Ευρυτανίας.
Στα ριζά του χωριού, υπάρχει το μεγάλο και πανέμορφο φαράγγι της “Δεκατιάς”. Το όνομά του το πήρε από έναν Τούρκο φοροεισπράκτορα (Δεκάτη), τον οποίο στα χρόνια της τουρκοκρατίας οι κάτοικοι έσπρωξαν στο γκρεμό και σκοτώθηκε.
Οι οικισμοί του Προδρόμου: Λα(γ)όξυλο, Σταυρός, Ραχημύλος, Γρανάς.
Τόρνος
Χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 800 μέτρων με κέντρο τον Ιερό ναό της Αγίας Τριάδος βρίσκεται το χωριό Τόρνος. Απέχει 35 χλμ από το Καρπενήσι και βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Ευρυτανίας.
Οι μόνιμοι κάτοικοι, ελάχιστοι, λόγω της εσωτερικής κυρίως μετανάστευσης. Oι περισσότεροι χωριανοί επισκέπτονται το χωριό, τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες.
Το όνομα του χωριού εικάζεται ότι προέρχεται, είτε από το εργαλείο «τόρνος» το οποίο χρησιμοποιείτο στην περιοχή από κάποιον τεχνίτη, είτε από το επίθετο τορνευτός, που σημαίνει ομορφοφτιαγμένος, λεγόταν ότι οι κάτοικοι της περιοχής, εμφανίζονταν ντυμένοι με την πατροπαράδοτη φουστανέλα κι όταν τους έβλεπαν έλεγαν “έρχονται τορνευτοί – τορνευτοί”.
Αρκετά χρόνια τώρα και με στόχο την ανάδειξη της ομορφιάς του τόπου, έχουν αναδημιουργηθεί σηματοδοτημένες διαδρομές, μονοπάτια έτσι όπως υπήρχαν από τα παλιά χρόνια και εξυπηρετούσαν τους κατοίκους.
Μπορείτε, επίσης, να επισκεφθείτε τις εκκλησίες του χωριού, να ξεκλέψετε λίγο χρόνο στο λαογραφικό μουσείο ή να σταθείτε για λίγο στον πρόσφατα επισκευασμένο νερόμυλο.
Οι οικισμοί του χωριού Διάσελο, Σεριντάνι, Μαρκέικα, Σπαρτιάς
